Miek Zwamborn: De duimsprong

Wat een mooi boek is dit! Het gaat over een vrouw die samen met een vriend, Jens, tochten heeft gemaakt in de bergen. Maar plotseling hoort niemand meer wat van Jens, hij is verdwenen, vermist. In haar verdriet gaat ze op zoek naar de plekken waar hij kwam, waar hij haar kaarten vandaan gestuurd heeft. Ze weet ook wel dat ze hem niet gaat vinden.

Eerder al raakte ze gefascineerd door de bergen, de geologie, door natuurhistorische musea. Zo komt ze op het spoor van de negentiende-eeuwse Zwitserse geoloog Albert Heim. Heim maakte al op jonge leeftijd tochten door de bergen en hij maakte tekeningen en prachtige, nauwkeurige maquettes van wat hij zag. Hij bracht de Alpen in kaart.

Voor de hoofdpersoon gaan de zoektocht naar Jens en die naar Heim samen op. In het boek lezen we door elkaar heen waar de hoofdpersoon is, wat er eerder gebeurd is, en wat ze ontdekt over het leven en werk van Heim. Zijn jeugd, studie, carrière, huwelijk met een zelfstandige vrouw die ook studeert en arts wordt. Foto’s van landschappen, en ook oude foto’s van en door Heim gemaakt, zijn deel van het verhaal. Net als oude kaarten, brieven, tekeningen. Het is jammer dat alles in zwart-wit is afgedrukt.

Advertenties

Hank Green: An absolutely remarkable thing

Ik ging dit boek lezen omdat Hank Green de broer van schrijver John Green is, samen zijn ze de Vlogbrothers en hebben ze een grote online community opgebouwd. Ik volg hun filmpjes niet echt, al zijn ze wel leuk, maar ik vond de boeken van John Green over het algemeen fijn (zijn laatste wat minder) en was wel benieuwd naar dit boek van zijn broer.

En dat was terecht. Ik wist niet wat voor type boek het was toen ik begon te lezen. Het is wat onduidelijk onder welk genre het valt, waarschijnlijk is speculatieve fictie de beste omschrijving, al valt daar nogal veel onder. Misschien is het ook wel science fiction. Het speelt in de toekomst, of in een parallelle wereld, dat kan ook. Veel is hetzelfde als in onze wereld: de websites, de steden, de mensen. Sommige dingen zijn anders, zo is de president van de VS bijvoorbeeld een vrouw.

Frouke Vermeulen: Vechten tegen verveling

Burn-outs zijn overbekend, maar van een bore-out hebben veel mensen nog nooit gehoord. Toch kan dat blijkbaar ook: je letterlijk ziek vervelen op je werk. In dit boek beschrijft Frouke Vermeulen haar bore-out: de aanloop, de instorting, het herstel. En wat ze ervan geleerd heeft.

Ik ging dit boek lezen omdat ik ergens gelezen had dat bij Vermeulens bore-out hoogbegaafdheid een rol speelde, en dat thema vind ik interessant. En dat klinkt ook best wel logisch: hoogbegaafden zijn, omdat ze vaak sneller denken, sneller verbanden zien en complexe zaken sneller doorhebben, misschien ook wel sneller verveeld.

Robert Galbraith: Lethal white

Dit boek is het vierde deel van de detectiveserie over Cormoran Strike, geschreven door Robert Galbraith, een pseudoniem van J.K. Rowling. Maar waar ik de eerdere boeken in de serie, vooral delen 1 en 2, wel goed vond, viel dit boek mij wat tegen.

Ten eerste is het nogal lang. Bovendien wordt er vaak hetzelfde verteld, en dat is niets anders dan wat we in de vorige delen ook al wisten: Robin, die aan het eind van het vorige en het begin van dit boek met haar jeugdliefde Matthew trouwt, past helemaal niet bij Matthew, en Matthew wordt neergezet als een conventionele zeurpiet. Hij vindt het namelijk niet fijn dat zijn partner vooral opleeft tijdens haar gevaarlijke en weinig statusvolle werk in het detectivebureau van Cormoran Strike, die haar bovendien ook nogal fascineert. Matthews gedrag gaat echt te ver, ook al aan het eind van deel 3, maar Robin is nog steeds met hem samen. En Strike heeft zich dan wel losgemaakt van zijn vroegere vriendin Charlotte, maar zij is de enige persoon die hem echt geraakt heeft. Behalve Robin, misschien.

Lieke Marsman: De volgende scan duurt vijf minuten

Marsmans vorige boek, Het tegenovergestelde van een mens, heette “roman” maar was in feite een mengeling van roman en essay. Dit boekje is opnieuw een mix, nu van autobiografisch proza en poëzie. Het is een klein boekje, 63 pagina’s en klein van formaat (niet duur, ook). Marsman schreef het toen ze ziek was, en daarna.

In het voorjaar van 2018 had Marsman veel last van haar schouder. Maar om voor last van haar schouder een gastschrijverschap af te zeggen voelde slap, zeker omdat de onderzoeken niets opleverden. Ze had “zichzelf al in het narratief van de overspannen twintiger geplaatst”, zoals ze het zo mooi formuleert in de eerste zin van het prozadeel van het boek. Maar dat is ze niet, ze heeft kanker.

Maggie O’Farrell: This must be the place

Ik las van O’Farrell eerder The vanishing act of Esme Lennox, The hand that first held mine en Instructions for a heatwave (dat ik hier niet besproken heb, omdat ik ze tamelijk snel achter elkaar gelezen had en ik nog een bespreking niet zoveel vond toevoegen, want ik vond de andere twee net wat beter).

This must be the place is recenter dan de andere drie. Ook in dit boek plaatst een verzwegen gebeurtenis van lang geleden de zaken in een ander perspectief, maar in dit boek is dat niet allesbepalend. Een ander verschil is dat O’Farrell nog wat meer speelt met sprongen in de tijd, zoveel zelfs dat boven elk hoofdstuk staat over wie het gaat en waar en wanneer het zich afspeelt. Dat is niet overbodig: het verhaal springt van Engeland en Ierland naar de VS en zelfs even naar Zuid-Amerika, India, China, enzovoorts, in de tijd omvat het gebeurtenissen van 1986 tot 2016. O’Farrell speelt ook meer met de vorm, zo is één hoofdstuk een veilingcatalogus.

Marisha Pessl: Neverworld wake

Ik las aan het begin van mijn zomervakantie Pessls prachtige Special topics in calamity physics. Night film wil ik ook nog lezen, maar dat is best dik, dus toen ik zag dat er een nieuw boek van haar uitgekomen was heb ik dat eerst gekozen. Neverworld wake gaat, eigenlijk net als Special topics in calamity physics, over een hoofdpersoon die net aan het studeren is en deel uitmaakt van een groepje bijzondere mensen die haar vrienden zijn.

In dit geval draait het om Beatrice. In het jaar op de universiteit dat net achter haar ligt, heeft ze haar oude vrienden niet gezien. Dat komt door een tragische gebeurtenis: aan het eind van hun schooltijd is Jim, haar toenmalige vriendje, dood gevonden. Ze weet eigenlijk niet zo goed wat er precies gebeurd is, en nu ze na een jaar weer terug is bij haar ouders en uitgenodigd wordt door een van haar oude vrienden besluit ze te gaan. Want die oude vrienden weten wellicht méér over die fatale avond.

Louise Elffers: De bijlesgeneratie

Toen ik zelf op school zat, had bijna niemand bijles, en huiswerkbegeleiding bestond nog nauwelijks. Nu is dat heel anders: mijn studenten verdienen hun geld met bijles geven, er zijn ook meer officiële bijlesbureaus en veel huiswerkinstituten. Ook al voor basisschoolleerlingen, om ervoor te zorgen dat een zo hoog mogelijk schooladvies in de wacht gesleept wordt.

Het is te makkelijk om te zeggen dat dat onnodig zou zijn en dat ouders te veel willen, schrijft Elffers. Het onderwijssysteem en de samenleving zijn tegenwoordig zo ingericht dat een diploma nogal veel bepaalt: wat voor werk je doet, je salaris, maar ook je sociale positie. Een diploma is lang niet alleen maar een bewijs dat je bepaalde kennis en vaardigheden bezit, maar eerder een voorwaarde om kans te maken op de hogere posities in de samenleving.

Merijn de Boer: De geur van miljoenen

Dit boek is een verhalenbundel. Ik lees in het algemeen liever romans dan verhalenbundels. Eigenlijk is dat gek natuurlijk, zoals just read ook schrijft: als lezer houd ik gewoon van verhalen in het algemeen, en ook romans zijn soms kort en soms lang. Als ik erover nadenk is het grootste nadeel van een verhalenbundel voor mij dat ik binnen één leesmoment (zeg, in de trein) van verhaal moet wisselen. Je zit ergens in, en dat is afgelopen, en omdat je nou eenmaal aan het lezen bent in een boek waarin je ook verder wil lezen, moet je je meteen weer verdiepen in een nieuwe situatie, nieuwe personages, een nieuwe setting. En die moeten ook snel en pakkend worden neergezet. In een roman is daar meer tijd voor.

Een ander nadeel van een verhalenbundel kan zijn dat de verhalen me niet allemaal evenveel aanspreken. En dat was in deze bundel ook het geval. Laat ik vooropstellen: De Boer kan goed schrijven. Zijn stijl en manier van schrijven, situaties bespreken, spreken me wel aan.

De thema’s doen dat echter niet allemaal. Sommige verhalen vond ik heel goed. Het laatste verhaal bijvoorbeeld, Het cassettebandje, vond ik sterk. Dat gaat over bankier Ype Middelkoop die na een opera-voorstelling door nachtelijk New York een heel eind naar huis moet lopen, en zijn leven overdenkt. Door die opera denkt hij aan een gelukkige tijd op de middelbare school en zijn toenmalige vriend Jerry, met wie hij een vriendschap had die gebaseerd was op een interesse voor literatuur en muziek. Wie is hij nou eigenlijk echt, die jongen die boeken las of toch meer de corpsbal met de carrière? Dat vond ik erg mooi beschreven. Ook het openingsverhaal Een acrobaat in Accra vond ik heel goed, omdat de hoofdpersoon in de loop van het verhaal door een knappe ombuiging opeens in een totaal ander licht komt te staan.

Arjen van Veelen: Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken

Ik had dit boek al een poosje op de leesstapel liggen, maar het heeft even geduurd voor ik er in begon. Het thema is namelijk nogal zwaar: het gaat over hoofdpersoon Arjen en zijn vriendschap met Tomas, die overleden is. In het echt verloor Arjen van Veelen zijn vriend Thomas Blondeau, die in oktober 2013 overleed. Ik kende Thomas een beetje: hij zat een dag of wat in mijn introductieweekgroepje (deze zomer precies twintig jaar geleden), daarna sprak ik hem jaren niet en uiteindelijk kwam ik hem op feestjes en via anderen af en toe weer tegen. Het is bijzonder om een roman te lezen over mensen die ik wel eens tegenkwam, over plaatsen waar ik in die tijd ook kwam.

De roman speelt voornamelijk op drie plekken: Leiden/Amsterdam, waar Arjen en Tomas elkaar ontmoetten en de vriendschap zich ontwikkelde, St. Louis in de VS, waar Arjen nu woont, en Alexandrië, waar Arjen Tomas’ romans de plek wil geven die ze verdienen: in de nieuwe versie van de beroemde bibliotheek. Van tevoren verwachtte ik dat de Leidse delen me het meest zouden aanspreken, vanwege de herkenning. Die stukken waren inderdaad mooi, maar ook de andere delen zijn dat: hoe Arjen met zijn wegwerpcamera door Alexandrië slentert, hoe hij met Tomas’ jas aan door St. Louis wandelt met zijn kat. Arjen heeft klassieke talen gestudeerd en vertelt veel achtergronden over de geschiedenis van Alexandrië, maar dat is nergens saai. Hij vertelt bijvoorbeeld over de zoektocht naar de tombe van Alexander de Grote. Maar ook over de geleerden die daar vroeger woonden, met uitstapjes naar hoe het schrift ontstond in Mesopotamië, antieke filosofen, enzovoorts. Het verhaal leest steeds vlot en de verhaallijnen worden op een logische en passende manier afgewisseld.