Dit boek is het vervolg op An absolutely remarkable thing. Omdat ik de details van dat boek nogal vergeten was heb ik dat eerst herlezen, en meteen daar achteraan las ik dit nieuwe (en laatste) deel. Als je deel 1 nog niet gelezen hebt: er staan spoilers in dit stukje, omdat er anders over deel 2 maar weinig te vertellen valt.
Doorgaan met het lezen van “Hank Green: A beautifully foolish endeavor”
Marijke Schermer stond de laatste tijd in de belangstelling met haar nieuwste boek, Liefde, als dat het is, dat op de shortlist staat voor de Libris Literatuurprijs 2020. Maar toen ik haar boeken een beetje bekeek op Goodreads en zag dat in haar debuutroman Mensen in de zon een van de personages een vrouwelijke wiskundige is, besloot ik eerst dat boek te gaan lezen.
Het boek gaat over een uit elkaar gevallen vriendengroep. Ze waren close in hun studententijd, toen ze wekelijks bij IJsbrand, een wat oudere man, en zijn vriend gingen eten met elkaar. Ze waren veelbelovend: Clara als wiskundige, Leo als pianist, Max als kunstschilder, Stella als kunstenaar en Vik als schrijver. Na een tragische gebeurtenis is de groep uit elkaar gevallen.
Nu is het vele jaren later en is er van die beloftes een deel uitgekomen en een deel ook niet. Plotseling krijgen ze allemaal een telefoontje van IJsbrand, die hen allemaal uitnodigt voor een reünie, die hij liever “reconstructie” noemt. Dat pedante karakteriseert de groep en hun bijeenkomsten wel: ze hadden het over kunst, filosofie, literatuur, boden tegen elkaar op in scherpte, citaten en gelezen boeken.
Doorgaan met het lezen van “Marijke Schermer: Mensen in de zon”
Dit boek vertelt het verhaal van de zwarte vrouwen die als “computers” werkten voor de NASA, en haar voorganger NACA. Het volgt de organisatie en de levens van een paar van die vrouwen en mensen om hen heen, in de periode van WO II tot de maanlanding. Een tijd waarin segregatie de normale gang van zaken was: er waren aparte scholen en universiteiten voor zwarte mensen, verschillende plekken in bussen, gescheiden verenigingen en horeca en vrije tijd, en de enkeling die de kans had om een goede opleiding af te ronden kwam uiteindelijk meestal in het onderwijs terecht.
Maar in WO II ontstond bij de NACA zo’n grote behoefte aan personeel dat goed berekeningen uit kon voeren dat men actief ging werven, juist ook onder zwarte mensen met een opleiding in de wis- of natuurkunde. Ze werden bij elkaar gezet in kantoren en kregen hun opdrachten van de ingenieurs uit de andere onderdelen van de organisatie. De NACA was in die tijd bezig met het ontwikkelen van vliegtuigen: wat voor vorm moet een vleugel hebben, welk materiaal, enzovoorts. Op het terrein in Langley (Virginia) stonden windtunnels waar experimenten in gedaan werden die weer allerlei data opleverden waarmee verder gerekend kon worden.
Doorgaan met het lezen van “Margot Lee Shetterly: Hidden figures”
Toen ik over dit boek las was ik meteen nieuwsgierig: het gaat over een Chinees-Amerikaanse vrouwelijke wiskundige, Katherine, en haar geschiedenis. Inmiddels is Katherine al behoorlijk op leeftijd, maar het grootste deel van het boek gaat over haar jeugd, studie en prille carrière.
Katherine groeit op in het Amerika van de jaren ’50 en ze voelt zich op meerdere manieren anders: ze is half Chinees en daar wordt ze regelmatig mee geconfronteerd, en ze is een slim meisje, en ook daarmee loopt ze tegen problemen aan. Haar juf vindt haar te bijdehand als ze dingen snel oplost. Maar Katherines vader stimuleert haar juist, hij bouwt een radio met haar en in een periode waarin ze somber is geeft hij haar een telescoop. Maar hij blijft haar waarschuwen dat het voor een meisje bijna onmogelijk zal zijn een echte baan te vinden in die riching.
Haar vader is heel belangrijk, zeker nadat haar moeder het gezin verlaten heeft. Maar langzaam (nou ja, schoksgewijs is een beter woord) komt Katherine er achter dat haar achtergrond toch behoorlijk anders in elkaar zit dan ze altijd gedacht heeft.
Doorgaan met het lezen van “Catherine Chung: The tenth muse”
Geen enkele boekbespreking is objectief, maar deze nog minder dan de meeste andere, want ik ken Gerardo goed, deel zijn vak en in veel opzichten ook zijn visie op wiskunde en onderwijs. Ik heb in dit boek dan ook zelf niet zoveel nieuws gelezen. Maar voor mensen die wiskunde zien als een vak dat je óf kunt, óf niet kunt, die denken dat wiskunde niet voor hen is omdat ze geen genie zijn, juist voor die mensen is dit boek bedoeld.
Het boek bestaat uit vier delen, elk over een ander thema. Het eerste essay heeft het boek zijn titel bezorgd: dat gaat over wiskundeangst. Wiskundeangst is een bestaand, want meetbaar, fenomeen. Mensen met wiskundeangst ervaren angst, pijn, vóór het moeten uitvoeren van een wiskundetaak. Daardoor raakt hun werkgeheugen bezet door angstgevoelens en daardoor kunnen ze die taak alleen nog maar minder goed uitvoeren. In dit deel legt Gerardo uit hoe wiskundeangst kan ontstaan en welke interventies goed of juist minder goed zijn tegen wiskundeangst. Interessant is dat duidelijk wordt dat het optreden van wiskundeangst niet te maken heeft met hoeveel talent iemand heeft voor wiskunde, ook iemand die goed in wiskunde is kan wiskundeangst ervaren.
Doorgaan met het lezen van “Gerardo Soto y Koelemeijer: Wie is er bang voor wiskunde?”
Wat een mooi boek is dit! Het gaat over een vrouw die samen met een vriend, Jens, tochten heeft gemaakt in de bergen. Maar plotseling hoort niemand meer wat van Jens, hij is verdwenen, vermist. In haar verdriet gaat ze op zoek naar de plekken waar hij kwam, waar hij haar kaarten vandaan gestuurd heeft. Ze weet ook wel dat ze hem niet gaat vinden.
Eerder al raakte ze gefascineerd door de bergen, de geologie, door natuurhistorische musea. Zo komt ze op het spoor van de negentiende-eeuwse Zwitserse geoloog Albert Heim. Heim maakte al op jonge leeftijd tochten door de bergen en hij maakte tekeningen en prachtige, nauwkeurige maquettes van wat hij zag. Hij bracht de Alpen in kaart.
Voor de hoofdpersoon gaan de zoektocht naar Jens en die naar Heim samen op. In het boek lezen we door elkaar heen waar de hoofdpersoon is, wat er eerder gebeurd is, en wat ze ontdekt over het leven en werk van Heim. Zijn jeugd, studie, carrière, huwelijk met een zelfstandige vrouw die ook studeert en arts wordt. Foto’s van landschappen, en ook oude foto’s van en door Heim gemaakt, zijn deel van het verhaal. Net als oude kaarten, brieven, tekeningen. Het is jammer dat alles in zwart-wit is afgedrukt.
Dit boek zou ik misschien niet vanzelf zijn gaan lezen, want het uitgangspunt is nogal beklemmend: hoofdpersoon Edith verbreekt haar relatie, maar ex Norma vertrekt niet omdat ze het daar niet mee eens is. Maar Lalagè schreef vorig jaar een enthousiaste recensie, dus toen ik het in een antiquariaat zag staan heb ik het gekocht. En gelukkig maar!
Je moet wel even de tijd en rust nemen voor dit boek: het ziet er minder dik uit dan het is (573 pagina’s). Ik heb het daarom bewaard voor op vakantie. Hoofdpersoon Edith is gynaecoloog, bijna veertig, is haar proefschrift over eetstoornissen en lichaamsbesef aan het afronden en woont samen met Norma in een oude boerderij op het platteland. Daar zijn ze samen gaan wonen vanwege de rust en de ruimte, ze hebben twee ezels, katten en een hond. Alleen is hun relatie daardoor wat in het slop geraakt. Edith werkt hard en heeft door haar onderzoek weinig tijd over om leuke dingen met Norma te doen, en er moet ook altijd nog wel iets gebeuren aan het huis. Norma daarentegen werkt niet, ze heeft regelmatig heftige migraine-aanvallen en is druk bezig met al het onrecht in de wereld en dan vooral het onrecht dat dieren aangedaan wordt. Toen ze nog apart van elkaar in de stad woonden, was dat verschil in leeftempo wel fijn: Edith was in het weekend bij Norma en kwam al wandelend met haar tot rust. Maar nu breken de verschillen hen op. En als Edith enthousiast vertelt over een collega op haar werk wordt Norma jaloers.
Dit is het verhaal Charlie Gordon, een man met een zeer laag IQ. Hij is best tevreden met zijn leven, werkt in een bakkerij en gaat ’s avonds naar school om te leren lezen en schrijven. Want dat wil hij heel graag: slimmer worden.
Het boek (eerst als kort verhaal verschenen in 1959, de roman stamt uit 1966) bestaat uit “progress reports” die Charlie zelf schrijft, eerst moeizaam en slecht gespeld, later steeds beter. Charlie wordt namelijk uitgekozen om als eerste mens deel te nemen aan een experiment: hij krijgt een hersenoperatie met als doel slimmer te worden, geniaal zelfs. Dat is al gelukt bij een labmuis, Algernon. Die muis is aan het begin van het boek zelfs veel slimmer dan Charlie, Algernon kan doolhoven veel sneller oplossen dan hij.
Doorgaan met het lezen van “Daniel Keyes: Flowers for Algernon”
Een roman over de mysterieuze dood van een wiskundige, zijn geadopteerde kleindochter die een boekhandel runt en een zoektocht naar wat er gebeurd is aan de hand van een raadselachtige brief: als ik dat lees op de achterflap van een boek word ik toch even sceptisch. Klinkt leuk, maar is het niet te cliché?
Dan is voor mij de doorslaggevende factor uiteindelijk niet of het verhaal al dan niet heel origineel is, maar voornamelijk hoe het boek geschreven is en of de personages overtuigend worden neergezet. En hoe er over wiskunde gesproken wordt, natuurlijk.
Doorgaan met het lezen van “Nova Jacobs: The last equation of Isaac Severy”
Van de boeken die ik van Rascha Peper heb gelezen is dit verreweg het dikste, 480 bladzijdes. Qua thema’s en personages lijkt het wel op sommige van haar andere boeken: een beetje een nerdachtige onderzoeker, de stad New York, een verhaal uit het verleden dat nog invloed heeft op wat er nu gebeurt.
Dat verhaal is de verdwijning van Hanna. Ze is twee jaar geleden verdronken toen ze met haar nieuwe liefde op een bootje zat dat verging. We lezen per hoofdstuk over het leven van verschillende personages die als verbindende (of juist: splijtende) factor Hanna hebben. Nichtje Emma, vader Alphons LeCoultre, exen Gerard en Robin die ooit elkaars beste vrienden waren, en dan is er nog een man die bij allerlei huizen binnensluipt omdat hij geilt op lades met damesslipjes. Hij heeft Hanna niet gekend, maar zijn rol in het verhaal blijkt cruciaal te zijn voor de lezer. En dan zijn er nog de blauwe badeendjes.
